Budgetboekers is zo’n voorbeeld. Het bedrijf dat boekhouddiensten uit handen
neemt, heeft een productiecentrum in Pretoria. In Nederland werken drie
mensen voor het bedrijf, in Pretoria werken gemiddeld tien medewerkers die
Nederlandse financiële documenten verwerken. "Mensen die het
Afrikaans als eerste of tweede taal hebben, kunnen heel gemakkelijk met de
Nederlandse taal en systemen werken", vertelt Budgetboekers-directeur
Tim Paymans.

"Zuid-Afrika zit in dezelfde tijdzone als Nederland, waardoor we dezelfde
kantooruren hebben. Tel daarbij op dat Zuid-Afrika een grote werkloosheid en
een hoog opleidingsniveau kent en je begrijpt waarom ik tevreden ben",
aldus Paymans.

Budgetboekers zit al drie jaar in Pretoria. "We hebben een Nederlandse
directeur aangesteld, iemand die het land snapt. Die weet dat Hilversum een
stad is en niet een zelfstandig naamwoord. Natuurlijk zijn er soms ook wat
problemen. We hebben wel eens twee dagen geen internet gehad omdat er ergens
een telefoonpaal was omgewaaid, of dat mensen de telefoonkabels hadden
opgegraven voor het koper."

Reclamehoofdstad van Afrika
Ook Dirk Schluter, mede-eigenaar van het bedrijf PDF-productions, noemt de
connectiviteit het belangrijkste obstakel in het uitbesteden. Maar hij is
eveneens enthousiast over Zuid-Afrika. Zijn bedrijf laat het vormgeven van
een aantal tijdschriften doen door medewerkers in Zuid-Afrika.

Schluter kwam in Kaapstad terecht via het bedrijf Plant Hosting, dat
hostingactiviteiten outsourcet naar Kaapstad. "Maar voor vormgeving is
de stad ook heel geschikt. Kaapstad is de reclamehoofdstad van Afrika, er
zitten echt hele goede ontwerpers." Schluter schat dat het uitbesteden
van de productie ongeveer de helft van de kosten scheelt.

Niet het nieuwe India
Maar om Afrika nu te bestempelen als het nieuwe India gaat nog wat ver.
Paymans en Schluter zijn pioniers. Het aantal Nederlandse bedrijven dat werk
uitbesteedt naar Afrika is nog op een hand te tellen.

Ook grote bedrijven hebben het continent nog niet echt ontdekt, maar ze houden
de ontwikkelingen in de gaten. "Afrika is voor ons nog een blinde vlek",
vertelt Jaques Brook, Associate Professor Innovation Strategies &
Emerging Markets aan het Maastricht School of Management en partner bij
Ordina.

"Er is in het algemeen een groeiende interesse om in Afrika te
investeren. Maar er zal meer onderzoek gedaan moet worden naar hoe Afrika
zich als groeimarkt de komende jaren zal ontwikkelen. Dit zal inzichten
bieden aan bedrijven om te kunnen investeren”, aldus Brook.

Zou-kunnen-fase
Volgens Bob van der Bijl, directeur van de Netherlands-African Business
Council, zit outsourcen naar Afrika nog in de "zou-kunnen-fase",
zo meldt hij op de Discover the Lion workshop over IT in Afrika. Toch is hij
optimistisch: "In Afrika zit een enorme economische groei en het
kennis- en opleidingsniveau ligt heel hoog."

Dat ziet ook Paul Tjia, consultant bij GPI Consultancy en expert op het gebied
van outsourcing. "Neem bijvoorbeeld Kenia, daar zit veel universitair
geschoold personeel. Maar de meerderheid moet aan de slag als leraar of
taxichauffeur. Er zit geen binnenlandse IT-markt."

Een van de obstakels voor outsourcing, de slechte telecomverbindingen, behoort
binnenkort waarschijnlijk tot het verleden. Verschillende partijen zijn
bezig met de aanleg van onderzeese kabels, om de oostkant van Afrika met de
rest van de wereld te verbinden.

Nog geen infrastructuur
Vooral voor het midden- en kleinbedrijf ziet Tjia veel kansen: "De
infrastructuur die grote bedrijven nodig hebben, ontbreekt nog. Er zijn
simpelweg nog geen bedrijven die dat soort capaciteit kunnen leveren. Maar
voor kleinere bedrijven kan het aantrekkelijk zijn om zich er als een van de
eerste te vestigen."

Een van de bedrijven die naar Afrika kijkt als mogelijk uitbestedingsland is
software-ontwikkelaar Javra. Het bedrijf heeft goede ervaringen met nieuwe
markten. In 2006 besloot Javra een deel van de software-ontwikkeling te
outsourcen naar Nepal. Inmiddels werken er tachtig mensen op de vestiging in
Kathmandu.

Vanaf duizend man
"Markten als India en China zijn voor een groot deel al ontgonnen door de
grote concerns, daar gaat het vanaf duizend man. Als kleine onderneming kom
je daar nauwelijks tussen. Maar in Nepal zijn we een van de grootste
IT-bedrijven. We kunnen dus heel makkelijk aan goed personeel komen en ook
de overheid is ons heel gunstig gezind", vertelt Rene Verspuij, hoofd
sales en marketing bij Javra.

Maar het kan volgens Tjia nog best even duren voordat Afrika zich ontwikkelt
tot een volwaardige outsource-bestemming. "De meerderheid van de
bedrijven kent Afrika niet. Niemand promoot het. Ik zie heel weinig
vooruitgang."

De reden daarvan is het imago van het continent. "Afrika heeft nog steeds
een heel slecht imago, en het is moeilijk aan te tonen wat de kwaliteit is
van de geleverde diensten. Bij een product als bloemen is het heel
gemakkelijk te zien, maar voor servicemarketing is dat lastig", aldus
Tjia.

Zeer lange termijn
Arno IJmker, bij Quint Wellington Redwood gespecialiseerd in outsourcing, is
wat sceptischer. "Wij bekijken landen op een aantal punten: politieke
stabiliteit, klimaat, opleidingsniveau, kosten, corruptie en de
wisselkoersen. En de meeste Afrikaanse landen staan nog op rood. Het is een
kwestie van de heel lange termijn."

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl